လည်ပင်းကြွက်သားများတောင့်တင်းခြင်း နဲ့ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ဝေဒနာ (မိုင်ဂရိန်း)ကို ဘယ်လို ကုသကြမလဲ

• ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်းဝေဒနာ (မိုင်ဂရိန်း) ကို ရောဂါရှာဖွေကြမယ်ဆိုရင် ဦးစွာပထမ ဦးနှောက်သွေးကြောပိတ် လေဖြတ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက်သွေးယိုစိမ့်ခြင်းကြောင့် လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့ ပြင်းထန်ပြီး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ရောဂါ တွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားတဲ့အထဲက အရင်ဖယ်ထုတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပြီးတဲ့အခါကျမှသာ လူနာ ခံစားနေရတဲ့  နာကျင်မှုအကြိမ်ရေ နဲ့ ပြင်းထန်မှုတွေအပေါ်မှာ အခြေပြုပြီး  ကုသမှုအစီအစဉ် တွေကို ရေးဆွဲကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• ဘဝမှာ ခေါင်းကိုက်မှုကို ပထမဆုံးအကြိမ် ခံစားရခြင်း သို့မဟုတ် အပြင်းထန်ဆုံး ခံစားရခြင်း၊ ရုတ်တရက် ခေါင်းကိုက်မှု စတင်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်တဲ့အကြိမ်ရေ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်မှု တဖြည်းဖြည်းတိုးလာခြင်း၊ သို့မဟုတ် ခေါင်းကိုက်တဲ့ပုံစံများ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသမှုခံယူနိုင်စေဖို့ ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်းအမြန် ပြသသင့်တဲ့ အန္တရာယ်သတိပေးအချက်ပြမှုများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
• အချိန်အကြာကြီး ရုံးထိုင်အလုပ်လုပ်ကြရသူတွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတာမို့ Office syndrome “ရုံးထိုင်ဝေဒနာ” လို့  အမည်ပေးထားတဲ့ ဝေဒနာအတွက် ကုသမှု စီမံချက်ကို မှန်မှန်ကန်ကန် ထိထိရောက်ရောက် ချမှတ်နိုင်မှသာ ကုသမှု ကြာမြင့်ချိန်ကို လျှော့ချနိုင်မှာဖြစ်သလို ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်များနဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ လည်ပင်းနာကျင်ခြင်း၊ ခါးနာခြင်း စတဲ့ အာရုံကြောဆိုင်ရာ ရောဂါတွေကြောင့် ဆက်စပ် ဖြစ်လာတဲ့ နာကျင်မှုတွေကို မကုသဘဲ ပေါ့ဆလျစ်လျူရှုထားမယ်ဆိုရင် နောက်ပိုင်းဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေဟာ မသန်စွမ်းဖြစ်တဲ့အထိ ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်  လူနာအများစုဟာ ရောဂါအမျိုးအစားတွေအပေါ်မှာ နားလည်မှုလွဲမှားနေတာမျိုးတွေလည်း ရှိနေနိုင်ပြီး၊ တချို့နာကျင်မှု မျိုးတွေဟာ  လုံးဝကိုကုသလို့မရနိုင်တော့ဘူးလို့ ထင်မှတ်နေကြပါတယ်။ လည်ပင်းနာကျင်မှုနဲ့ ခေါင်းကိုက်ခြင်းကို ခံစားနေရသူတွေအတွက် အရေးအကြီးဆုံးအချက်ကတော့ ဖြစ်ပွားရတဲ့ အကြောင်းရင်း ကို တိကျတဲ့ ရောဂါရှာဖွေမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တချို့ အကြောင်းရင်းတွေ ထဲမှာ မတူညီတဲ့ အခြားအကြောင်းရင်းတွေများစွာ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နေတတ်တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာများရဲ့ အကြောင်းရင်းကို သိပြီဆိုပါမှ ဆရာဝန်က မှန်ကန်တဲ့ ကုသမှုကို ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါ တယ်။ အခုဆိုရင် နာကျင်မှုကို ထိထိရောက်ရောက်ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့၊ ရလဒ်တွေ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ရရှိနိုင်ဖို့ နဲ့ အပြီးတိုင်ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ဖို့ စတာတွေအတွက် “နည်းစနစ်များပေါင်းစပ်ကုသခြင်း” ကဲ့သို့သော နာကျင်မှုအရင်းအမြစ်ကို ရှာဖွေပစ်မှတ်ထားပြီး ကုသနိုင်တဲ့ နည်းပညာသစ်တွေလည်း ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်းဝေဒနာ (မိုင်ဂရိန်း) ဆိုတာ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ အာရုံကြောပို့လွှတ်ပစ္စည်းများ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ထုတ်လွှတ်ခြင်း သို့မဟုတ် စိမ့်ထွက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်လာရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါတွေ ထုတ်လွှတ်လိုက်တာနဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ အပြင်ဘက်အလွှာဖြစ်တဲ့ အမြှေးပါးကို ရောက်ရှိပြီး သွေးကြောများ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ဦးနှောက်သို့ သွေးပို့ဆောင်သော သွေးလွှတ်ကြောများ ကျုံ့သွားခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေပါ တယ်။ ခေါင်းကိုက်ခြင်းအပြင် အမြင်အာရုံမှုန်ဝါးခြင်း၊ အလင်းများ လျှပ်စီးလက်သလို ဖြစ်ခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ ထုံကျင်ခြင်း နှင့် အားနည်းခြင်း အပါအဝင် အခြားသော လက္ခဏာများစွာကိုလည်း ခံစားရနိုင်ပြီး အဆိုပါ လက္ခဏာတွေကို  စုပေါင်းပြီး “ရှေ့ပြေးလက္ခဏာများ”လို့ ခေါ်ပါတယ်။ မိုင်ဂရိန်းဖြစ်နေစဉ် လူအများစု ခံစားရတဲ့ ပြင်းထန်ပြီး တဒိတ်ဒိတ်ဖြစ်နေတဲ့ ခေါင်းကိုက်ခြင်းဟာ ဦးနှောက်ကို ဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အမြှေးပါးမှာ ရှိတဲ့ သွေးလွှတ်ကြောတွေကို ကျယ်စေတဲ့ အာရုံကြောဓာတုပစ္စည်းများကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ မိုင်ဂရိန်းကိုဖြစ်စေတဲ့ အစပျိုးအကြောင်းရင်းတွေကတော့ -

အတွင်းပိုင်းမှ အစပျိုးသော အကြောင်းရင်းများ

• ရောဂါဖြစ်ပွားမှုရဲ့  ၅၀% အထိမှာ မျိုးရိုးဗီဇကြောင့် ဖြစ်ရခြင်းဟာ အကြောင်းရင်းတစ်ရပ်အဖြစ် ပါဝင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။
• အမျိုးသားများထက် အမျိုးသမီးများမှာ မိုင်ဂရိန်းဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ၃ဆ ပိုမိုများပါတယ်။
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်နိုင်တဲ့ အသက်အရွယ်တစ်လျှောက်လုံးမှာ ရာသီလာခြင်းမတိုင်မီ၊ လာစဉ် သို့မဟုတ် လာပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲတွေကလည်း မိုင်ဂရိန်းကို တိုးလာအောင် လှုံ့ဆော်နိုင်ပါတယ်။
• အိပ်စက်မှု မလုံလောက်ခြင်းသည်လည်း အကြောင်းရင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
•  စိတ်ဖိစီးမှုကလည်း  တစ်ခန်းတစ်ကဏ္ဍ ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ပြင်ပမှ အစပျိုးသော အကြောင်းရင်းများ

• ပြင်းထန်တဲ့ ပူသော/အေးသော ရာသီဥတု၊ လေထုဖိအား ပြောင်းလဲခြင်း၊ နေပူကြဲကြဲ၊ ကျယ်လောင် တဲ့ အသံတွေ၊ မကောင်းတဲ့ အနံ့အသက်တွေ စတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေတွေဟာ မိုင်ဂရိန်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။
• ချောကလက်၊ ဒိန်ခဲ၊ အချိုမှုန့်၊ လက်ဖက်ရည်၊ ကော်ဖီနှင့် ဝိုင်ကဲ့သို့သော အချို့သော အစားအသောက် တွေဟာလည်းမိုင်ဂရိန်းဖြစ်ဖို့ လှုံ့ဆော်နိုင်ပါတယ်။
• သန္ဓေတားဆေးများ သို့မဟုတ် ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများသည်လည်း မိုင်ဂရိန်းကို ဖြစ်ပေါ်စေ / ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်ပါတယ်။

• ခေါင်း တစ်ခြမ်းတည်းတွင်/နှစ်ဖက်လုံးတွင်/တစ်လှည့်စီ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ပြင်းထန်စွာ တဒိတ်ဒိတ်ခုန်နေသော သို့မဟုတ် တစစ်စစ်ကိုက်နေသော နာကျင်မှု၊
• နာကျင်မှုသည် ၄ နာရီမှ ၇၂ နာရီအထိ ကြာမြင့်ခြင်း၊
• ပျို့အန်ခြင်း၊
• ခေါင်းကိုက်ခြင်းနှင့်အတူ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာများပါဝင်ခြင်း၊ (ခေါင်းမကိုက်မီ သို့မဟုတ် ခေါင်းကိုက် ပြီး နောက်တွင် စတင်ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ရှေ့ပြေးလက္ခဏာတွေ ဆိုရာမှာ အမြင်အာရုံမှုန်ဝါးခြင်း၊ အလင်းများ လျှပ်စီးလက်သလို လက်သွားခြင်း၊ အမည်းစက်များ မြင်ခြင်း၊ ထုံကျင်ခြင်း (အထူးသဖြင့် ပါးစပ်နှင့် လက်ဖဝါးတစ်ဝိုက်တွင်)၊ အားနည်းခြင်းနှင့် ခေါင်းမူးခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။)
• လက္ခဏာတွေဟာ အခြားရှင်းလင်းတိကျတဲ့ အစပျိုးအကြောင်းရင်းများနဲ့လည်း မကြာခဏ ဆက်စပ်နေခြင်း။

မိုင်ဂရိန်း ကို ရောဂါရှာဖွေကြမယ်ဆိုရင် ဦးစွာပထမ ဦးနှောက်သွေးကြောပိတ်လေဖြတ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက်ပြီး သွေးယိုစိမ့် ခြင်းကြောင့် လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့ ပြင်းထန်ပြီး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ရောဂါတွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားတဲ့ အထဲက အရင် ဖယ်ထုတ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။  ဒီလို ပြင်းထန်‌ဝေဒနာတွေကို သေသေချာချာ ဖယ်ထုတ်ပြီးတဲ့အခါကျမှသာ လူနာခံစား နေရတဲ့  နာကျင်မှု အကြိမ်ရေ နဲ့ ပြင်းထန်မှုတွေအပေါ်မှာ အခြေပြုပြီး  ကုသမှုအစီအစဉ်တွေကို ရေးဆွဲ ကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကုသမှုကို အဓိကအမျိုးအစား နှစ်မျိုးပိုင်းခြားထားပါတယ် -

• ပြင်းထန်မှုလျော့ချ ကုသခြင်း နာကျင်မှုသက်သာစေတဲ့ သောက်ဆေး သို့မဟုတ် ထိုးဆေး စတာတွေနဲ့ ကုသပေးခြင်း။
• ကြိုတင်ကာကွယ် ကုသခြင်း (Preventative Treatment): မကြာခဏ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ တစ်ကြိမ်ဖြစ်တိုင်း ပြင်းထန်စွာ နာကျင်ခြင်း၊ နာကျင်မှု ကြာမြင့်စွာ ခံစားရခြင်း သို့မဟုတ် အမြင်အာရုံမှုန်ဝါးခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း၊ ထုံကျင်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း စတဲ့ အာရုံကြောဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ ကိုပါ တွဲပြီး ခံစားနေရတဲ့ လူနာတွေကို နာကျင်မှုကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ သောက်ဆေး သို့မဟုတ် ထိုးဆေး စတာတွေနဲ့ ကုသပေးခြင်း။

ဒါ့အပြင် ခေါင်းကိုက်ခြင်း စတင်ဖြစ်ပေါ်မလာစေဖို့အတွက် မိုင်ဂရိန်းကို အစပျိုးစေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေ ကိုလည်း ရှောင်ကြဉ်စေရပါမယ်။ ကြွက်သားတောင့်တင်းခြင်းနဲ့ ရုံးထိုင်ဝေဒနာကဲ့သို့သော ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့  အခြား လှုပ်ရှားမှုပြဿနာများကိုလည်း ရှာဖွေပြီး ကုသမှု ခံယူသင့်ပါတယ်။

• ဘဝမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ခံစားရသော သို့မဟုတ် အပြင်းထန်ဆုံးသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း ရုတ်တရက် စတင်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊
• ခေါင်းကိုက်သည့် အကြိမ်ရေ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်မှု တဖြည်းဖြည်း ပိုလာခြင်း သို့မဟုတ် ယခင်က ခေါင်းကိုက်ခြင်း လက္ခဏာများ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားခြင်း၊
• အသက် ၅၀ နှစ်အထက် လူနာများတွင် အသစ်စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ကင်ဆာရာဇဝင်ရှိသူများ၊ ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို ကျဆင်းစေသောဆေး သောက်နေရသူများနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် လူနာများတွင် အသစ်စတင်ဖြစ်ပေါ်လာသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ခဏတာ သတိမေ့မြောခြင်း သို့မဟုတ် အတက်ရောဂါပါ တွဲလျက် ခံစားရသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• အားစိုက်ထုတ်ရခြင်း သို့မဟုတ် လိင်မှုကိစ္စ စတဲ့ အကြောင်းရင်းများကြောင့် အစပျိုးလာသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ခေါင်းမူးခြင်း သို့မဟုတ် အားနည်းခြင်းကဲ့သို့သော အခြား အာရုံကြောဆိုင်ရာ လက္ခဏာများကိုပါ တစ်နာရီထက် ပိုကြာအောင် တွဲလျက် ခံစားရသော ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• ယေဘုယျ ကိုယ်ခန္ဓာ စစ်ဆေးမှု သို့မဟုတ် အာရုံကြော စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်စဉ် ပုံမှန်မဟုတ်သော အခြေအနေများ တွေ့ရှိရခြင်း။

ကုသမှုကိုမခံယူဘဲ လျစ်လျူရှုထားမိတဲ့ ခေါင်းကိုက်ဝေဒနာမျိုးဟာ သွေးလွှတ်ကြောတွေ ပိတ်ဆို့နေတာ၊ ဒါမှမဟုတ် သွေးခဲနေတာ၊ သွေးလွှတ်ကြောမကြီး ဖောင်းနေတာ၊ ဦးနှောက်မှာသွေးခဲနေခြင်းနဲ့ အခြား ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါတွေဆီကနေ အစပြုပြီး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဖြစ်ရတဲ့ အရင်းခံအကြောင်းရင်း ကို ရှာဖွေမှု ဒါမှမဟုတ် ကုသမှု မပြုဘဲ ထားမယ်ဆိုရင် အာရုံကြောဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်တဲ့ အမြဲတမ်းအားနည်းနေခြင်း၊ ကုထုံးရဲ့ အာနိသင်တွေ ဆုံးရှုံးပြီး ဆေးအပေါ်မှာ တုံ့ပြန်မှု မရှိတော့ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နာကျင်မှု သက်သာစေတဲ့ ဆေးဝါးတွေကို အလွန်အကျွံသုံးစွဲ ခြင်းကနေ အဲဒီဆေးကိုစွဲသွားတဲ့အထိတောင် ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ ထပ်တလဲလဲ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားတာမျိုး ကို ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် ခေါင်းကိုက်ခြင်းအမျိုးအစားအလိုက် အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေ မတူကွဲပြား ပေမယ့် အဓိကအကျဆုံးကတော့ အရင်းခံအကြောင်းရင်းတွေကို ကုသခြင်း၊ လှုံ့ဆော်မှုများကို ရှောင်ရှား ခြင်းနှင့် နာကျင်မှု သက်သာစေတဲ့ ဆေးဝါးတွေ သောက်သုံးခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ကြွက်သားတွယ်ဆက်တစ်ရှူးလွှာနာကျင်မှုရောဂါစုဟာ အထူးသဖြင့် ကြွက်သားအုပ်စုတစ်စုတည်းကို ထပ်ခါတလဲလဲ အသုံးပြုခြင်း၊ ပုံစံအနေအထားတစ်ခုခုတွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာရှိနေခြင်း (ဥပမာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ ထိုင်ခြင်း) တို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ကြွက်သားတွေ ကျုံ့သွား ခြင်းနှင့် တောင့်တင်းသွားခြင်းကို ဖြစ်စေကာ တစ်ခါတစ်ရံ အဆက်မပြတ် ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နာကျင်မှုကို လှုံ့ဆော်တဲ့ အာရုံကြောပို့လွှတ်ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ နိုက်ထရစ်အောက်ဆိုဒ် ဆင်းသေ့စ်များ (nitric oxide synthases)တွေဟာ ကြွက်သားပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ နာကျင်မှုခံယူနိုင်တဲ့နေရာတွေ (pain receptors) ကို လှုံ့ဆော်ပေးတာကြောင့် အဲဒီနေရာတွေမှာနာကျင်မှုဝေဒနာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာရတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အစပျိုးအကြောင်းရင်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာရင်၊ အထူးသဖြင့် အချိန်အကြာကြီး ဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုရင် အဲဒါဟာ ဗဟိုနာကျင်မှုခံယူနိုင်သည့် နေရာတွေ (central pain receptors) ကို ထိခိုက်နေတာဖြစ်ပြီး နာတာရှည် / ကြာရှည်စွာ နာကျင်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ ကြွက်သား တောင့်တင်းခြင်းနှင့် နာကျင်ခြင်းကို ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကတော့ -

• သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်း  သို့မဟုတ် မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ကယ်လ်ဆီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊ သံဓာတ်၊ ဗီတာမင် ဘီ၊ ဗီတာမင် စီ သို့မဟုတ် ဗီတာမင် ဒီ ကဲ့သို့သော သတ္တုဓာတ်များ နှင့် ဗီတာမင်ဓာတ်များ ချို့တဲ့ခြင်း၊
• ကြွက်သား ခံနိုင်ရည် အားနည်းခြင်း၊
• စိတ်ဖိစီးမှု သို့မဟုတ် အိပ်စက်မှု မလုံလောက်ခြင်း၊

•  လည်ပင်း၊ ပခုံး၊ နားထင်၊ ခါး၊ ကျော၊ ခြေထောက်ကြွက်သားများ စတဲ့ အမြဲလိုလို သုံးနေရတဲ့ ကြွက်သားတွေမှာ နာကျင်ခြင်း၊ တောင့်တင်းခြင်း သို့မဟုတ် တင်းမာနေခြင်း စတာတွေကို မကြာခဏ ခံစားရလေ့ ရှိပါတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ ကြွက်သားမျှင်တွေ တင်းမာခြင်း သို့မဟုတ် ကျုံ့ခြင်းတို့ ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ကြွက်သားအထုံးတွေ ကိုတောင် စမ်းမိနိုင်ပြီး အဲဒါတွေကို အစပျိုးမှတ်များ (Trigger Points) လို့ ခေါ်ပါတယ်။
• အသုံးပြုလိုက်တဲ့ ကြွက်သားနဲ့ ဆက်စပ်ပြီးတော့ ခံစားရတဲ့ ကြွက်သားအတွင်းပိုင်း နာကျင်မှု သို့မဟုတ် အပေါ်ယံနာကျင်မှုမျိုးကိုလည်း ခံစားရတတ်ပါတယ်။
• နာကျင်ချိန်ကြာမြင့်မှုကတော့ တစ်ဦးချင်းအလိုက် ခံစားရတဲ့ ပြင်းထန်မှုအပေါ် မူတည်ပြီး မတူ ကွဲပြားပါတယ်။ ပျို့ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်းနှင့် ထုံကျင်ခြင်းကဲ့သို့သော အခြားလက္ခဏာ တွေကို တွေ့ရှိရခြင်းကတော့ နည်းပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီလိုလက္ခဏာတွေပါ  ဖြစ်လာပြီဆိုရင်တော့  ခေါင်းကိုက်ခြင်းအပါအဝင် ပိုမိုပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါတခုခုများလား ဆိုတာကို ဆန်းစစ်သင့်ပါတယ်။

ကြွက်သားအရွတ်မျှင်နာကျင်မှုရောဂါစု / ရုံးထိုင် ဝေဒနာ အတွက် ကုသမှုပေးရာမှာ  ယေဘုယျအားဖြင့် ထိခိုက်နေတဲ့ကြွက်သားအုပ်စုမှာဖြစ်နေတဲ့ တောင့်တင်းမှုနှင့် တင်းမာမှုကို လျှော့ချပေးတာလည်း  ပါဝင် ပါတယ်။

• ကြွက်သားပြေလျော့စေတဲ့ ဆေးများ၊ ပါရာစီတမော၊ စတီးရွိုက်မပါတဲ့အကိုက်အခဲပျောက် ဆေးများ၊  ဘိန်းပါဝင်တဲ့ အနာသက်သာဆေးများ အပါအဝင် သောက်ဆေး သို့မဟုတ် ထိုးဆေးများ အသုံးပြုခြင်း၊
• အစပျိုးမှတ်များ (trigger points) နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ တင်းမာနေတဲ့ ကြွက်သားတွေထဲကို အပ်ကလေးတွေ တိုက်ရိုက်ထိုးစိုက်ပြီး ကုသတဲ့ (dry needling) သို့မဟုတ် အပ်စိုက်ကုသခြင်း (acupuncture) နည်းလမ်းဖြင့် ဖြေလျှော့ပေးခြင်း၊ 
• ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ ထိခိုက်နေတဲ့ကြွက်သားထဲကို ထိုးသွင်းရတဲ့သော အစပျိုးမှတ် ထိုးဆေးများ (Trigger Point Injections)
• တောင့်တင်းနေတဲ့ ကြွက်သားတွေ သို့မဟုတ် အစပျိုးမှတ်များမှာ ဖြစ်နေတဲ့ တင်းမာမှုတွေကို ဖြေလျှော့ရန် ဖိနှိပ်နှိပ်နယ်ပေးခြင်း (Acupressure massage)
• တင်းမာမှုကို သက်သာစေပြီး နာကျင်မှုကို လျှော့ချရန် အပူထုပ်(‌ရေနွေးအိတ်)ကပ်ပေးခြင်း (Heat pack compression)
• သွေးလည်ပတ်မှုကို တိုးမြှင့်ရန်၊ နွေးထွေးမှုပေးရန်နှင့် အစပျိုးမှတ်များကို ဖြေလျှော့ရန် အသံလှိုင်းအသုံးပြု အာထရာဆောင်း (Ultrasound)
•  တောင့်တင်းကျပ်‌နေတဲ့ ကြွက်သားများရှိ တင်းမာမှုကို ဖြေလျှော့ရန် ရှော့ခ်ဝေ့ဖ် ကုထုံး (Shockwave therapy)
• ကြွက်သားအရွတ်မျှင်နာကျင်မှု ကုသတဲ့ နည်းပညာသစ်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သံလိုက်လှုံ့ဆော်မှု ကုထုံး (Magnetic stimulation therapy)

ကုသမှု လုပ်ငန်းစဉ်

1. ရောဂါရှာဖွေမှုနှင့် အကြောင်းရင်းအားလုံးကို သတ်မှတ်နိုင်ဖို့ လူနာကို အကဲဖြတ်ခြင်း၊
2.  ရောဂါခွဲခြားရှာဖွေမှု ပြုလုပ်ဖို့အတွက် အချို့သော လူနာတွေမှာ ထပ်ဆောင်း စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊
3. မှန်ကန်ဆုံး၊ အထိရောက်ဆုံးနှင့် အချိန်ကုန်သက်သာဆုံး ကုသမှုကို ရရှိစေဖို့အပြင် ကုသမှု အမျိုးအစားအလိုက် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ ဘေးအန္တရာယ်များနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် ဆရာဝန်နှင့်အတူ ကုသမှုအစီအစဉ်များရေးဆွဲခြင်း။