ကလေးများမှာဖြစ်တဲ့စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကိုကုသခြင်း

တကယ်လို့ သင့်ကလေးငယ်က စားလိုက်တဲ့အစားအစာတွေ ခဏခဏ ပြန်အန်ထွက် မယ် (သို့) အသက်အရွယ်ပိုကြီးတဲ့ ကလေးငယ်တွေမှာ အစာမကြေ ရင်တောင့်ခြင်း ၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်းတွေ ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် စားချဥ့်ပြန်ရောဂါ (GERD) ရှိ မရှိ စစ်ဆေးဖို့ လိုအပ်နေတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။ Gastro-esophageal Reflux Disease (သို့) GERD လို့ခေါ်တဲ့ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါဆိုတာကတော့ အစာအိမ် ထဲက ရှိသမျှအရာတွေအကုန်လုံး အစာမျိုပြွန် ဆီကို ရောက်ရှိလာတဲ့ အခြေအနေကို ခေါ်တာဖြစ်ပါတယ်။ အစာချေရည်များ အစာမျိုပြွန်ဆီပြောင်းပြန် စီးဆင်းခြင်း ဟာ အကြိမ်ကြိမ်(တချို့လူနာများအတွက် နေ့စဥ်(သို့)အပတ်စဥ် နီးပါး) ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် အစာအိမ်အက်ဆစ် အစာမျိုပြွန်ကိုရောင်ရမ်းစေပြီး ရလဒ်အားဖြင့် မအီမသာဖြစ်ခြင်းကို မခံမရပ်နိုင်အောင် ခံစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ခါတစ်ရံ ကလေးများမှာဖြစ်တဲ့ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကို ကုသဖို့အတွက် နေထိုင်မှုပုံစံကို အပြောင်းအလဲလုပ်ဖို့လိုအပ်ကြောင်း Dr Patcharin Amornvipa က ပြောပါတယ်။

လက္ခဏာများ

ကလေးငယ်တွေအကုန်လုံးဟာ အစားအစာ စားသုံးပြီး ကြီးပြင်းလာကြတာဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါဆိုရင် သင့်ကလေးငယ်မှာ စာချဥ့်ပြန်ရောဂါ ရှိနေတယ်လို့ ဘယ်လိုများ သတ်မှတ်နိုင်မှာလဲ? တကယ်လို့ ကလေးငယ်များမှာ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါ မရှိဘူး ဆိုရင် သူတို့ကိုကျွေးလိုက်တဲ့အစားအစာတွေကို ပြန်အန်ပြီး ပါးစပ်က ဂလုပ် ဂလုပ် နဲ့ မြည်နေမှာဖြစ်ပါတယ်။ မိဘတွေက အန်လိုက်တဲ့ အဖတ်တွေ အရည်တွေကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းလိုက်ရင် သူတို့ ကျေနပ်ပြီး ပြုံးမိမှာ အမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် စားချဥ့်ပြန်ရောဂါရှိတဲ့ကလေးငယ်များကတော့ အစားအစာများပြန်အန်ထွက်ခြင်းနဲ့ အတူ ငိုကြွေးခြင်း ၊ နောက်ကျောခုံးခြင်း ၊ နှာသံပါခြင်း ၊ အသံဝင်ခြင်း စတာတွေ ကိုလည်း ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များ အော့အန်ခြင်း (သို့) အော့အန်ရာမှာသွေးပါ ခြင်း တို့ဟာလည်း စားချဥ့်ပြန်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာများ အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။

တကယ်လို့ ကလေးငယ်ဟာ အစာ စားပြီးနာရီဝက်အတွင်း အထက်ဖော်ပြထားတဲ့ လက္ခဏာ တစ်ခုခုပြတယ်ဆိုရင် စားချဥ့်ပြန်ရောဂါရှိကြောင်း အချက်ပေးတာ ဖြစ်နိုင် ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကလေးငယ်ဟာ အစာစားဖို့(သို့) အစာမျိုချဖို့ငြင်းဆန်တယ် ၊ အစားအစာများဟာ မကြာခဏအသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲ ရောက်သွားတယ် ဆိုရင် စားချဥ့်ပြန်ရောဂါ ခံစားနေရတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အသက်တစ်နှစ်အောက် ကလေးငယ်များမှာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းရောဂါကူးစက်မှု ၊ အသက်ရှူရခက်တဲ့ ပြဿနာ ၊ အိပ်နေစဥ်ဟောက်ခြင်း ( အိပ်နေစဥ် ညည်းခြင်း (သို့) အသက်ရှူထုတ်ခြင်း တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားကွာဟခြင်း) စတာတွေဟာ စားချဥ့်ပြန် ရောဂါဖြစ်နေတာကို မီးမောင်းထိုးပြနေတာပါ။  လမစေ့ဘဲမွေးလာတဲ့ တချို့သော ကလေးငယ်တွေမှာ အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင်သောကြွက်သား (Lower Esophageal Sphincter) နုနယ်သေးတာကြောင့်  စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကိုဖြစ်စေပြီး အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ခြင်း (Bronchopulmonary Dysplasia) ကဲ့သို့ နာတာရှည်အဆုတ်ရောဂါများကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြော ယိုယွင်းအားနည်းမှုတွေ ရှိတဲ့ကလေးငယ်များဟာ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေများတာကြောင့် သေချာဂရုစိုက်ပြီး ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။

ဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းအရင်းများ

စားချဥ့်ပြန်ရောဂါဟာ ကိုယ်ကာယဆိုင်ရာနဲ့ ရောဂါဗေဒဆိုင်ရာ အကြောင်း အရင်းများကြောင့် ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ကိုယ်ကာယဆိုင်ရာအကြောင်းအရင်းများလို့ ဆိုရာမှာ အစာချေဖျက်မှုနဲ့ ကိုယ်တွင်းအဂ်ါများ ပါဝင်ဆက်စပ်နေပါတယ်။ အများအားဖြင့် အသက်(၁၀) လ (သို့) (၁၀) လအောက် ကလေးများမှာဖြစ်တဲ့ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါဟာ ကိုယ်ကာယဆိုင်ရာအကြောင်းအရင်းများကြောင့် ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် သူတို့ တစ်ခုခုကို စားလိုက်တဲ့ အချိန်မှာ အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင် သောကြွက်သား (Lower Esophageal Sphincter)ဟာ ပွင့်သွားပြီး အစားအစာတွေကို အစာအိမ်ထဲ ရောက်ရှိစေပါတယ်။ အဲဒီနောက် အစာအိမ်ထဲမှာရှိတဲ့အရာများနဲ့ စားလိုက်တဲ့အစားအစာများ အစာမျိုပြွန် ဆီ ပြန်မရောက်သွားအောင် ပိတ် သွားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့ကလေးငယ်များရဲ့ အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင်သောကြွက်သား (Lower Esophageal Sphincter)ဟာ မကြီး ထွားသေးတာကြောင့် အပြည့်အဝဖွံ့ဖြိုးမှုမရှိဘဲ အားနည်းတဲ့ကြွက်သားကွင်း အနေနဲ့သာ တည်ရှိပါတယ်။ အဲဒီလိုအခြေအနေမှာ အစာအိမ်ထဲရှိ အရာများကို အစာမျိုပြွန်ဆီ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေပါတယ်။

ကုသမှု

တစ်ခါတစ်လေမှာ ကလေးငယ်တွေ အရွယ်ရောက်လာတာနဲ့အမျှ အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင်သောကြွက်သား (Lower Esophageal Sphincter)ဟာလည်း ကြီးထွားလာပြီး သူလုပ်ရမယ့်လုပ်ဆောင်မှုကို လုပ်ဆောင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နေထိုင်မှုပုံစံအပြောင်းအလဲ အနည်းငယ်လုပ်ရုံမျှနဲ့ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကို ထိန်းသိမ်း နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များကို အစားအစာကျွေးရာမှာမှာ ပမာဏနည်းနည်း နဲ့ အကြိမ်ကြိမ်ကျွေးသင့်ပါတယ်။ မိခင်နို့တိုက်ကျွေးခြင်းဟာလည်း အသုံးဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နို့ချိုတိုက်ကျွေးတာကိုလည်း ပမာဏနည်းနည်း နဲ့ အကြိမ်ကြိမ်လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အုတ်မီးလ်(Oat Meal) နဲ့ ဆန်မှုန့် စတာတွေကို ပျစ်နေအောင်ဖျော်ပြီးကျွေးပြီး အစားအစာတွေ အစာမျိုပြွန် အထိ တက်မလာအောင် လုပ်ရပါမယ်။ ကလေးများကို အစားအစာကျွေးရာမှာ စားလိုက်တဲ့အစားအစာတွေ ပြန် ကန်တက်မလာစေဖို့အတွက် ခေါင်းမော့တဲ့ အနေအထားမှာ ကျွေးရပါမယ်။ ကလေးငယ်များကို အစားအစာကျွေးပြီးနောက် အနည်းဆုံး မိနစ် (၃၀) ခန့် ခန္ဓာကိုယ်တည့်မတ်အောင်ထားပြီးမှ လှဲလျောင်းစေသင့်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး စားသောက်နေထိုင်မှုအပြောင်းအလဲတွေ လုပ်ဆောင်သည့်တိုင်အောင် ကလေးငယ်က ကိုယ်အလေးချိန်ကျသွားတာ (သို့) အံဝင်ခွင်ကျ မဖြစ်သေးဘူးဆိုရင် စားချဥ့်ပြန်ပျောက်ဆေးသောက်ဖို့ လမ်းညွှန်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက္ခဏာများ

စားချဥ့်ပြန်ရောဂါ ရှိတဲ့ကလေးငယ်များမှာ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း ၊ ရင်ပူခြင်း ၊ အစာမျိုချစဥ်နာကျင်ခြင်း ၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း ၊ အော့အန်ခြင်း ၊ ခံတွင်းချဥ်ခြင်း ၊ ချောင်းဆိုးခြင်း ၊ အစာစားရခက်ခြင်း(သို့) အစာမျိုချရခက်ခြင်း စတာတွေကို ခံစားရ နိုင်ပါတယ်။ မအီမသာဖြစ်ခြင်းကနေတစ်ဆင့် ကလေးငယ်များမှာ အစာစားချင်စိတ် မရှိတာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တာကြောင့် တစ်ဖြည်းဖြည်း ကိုယ်အလေးချိန်ကျသွားတာမျိုး လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းအရင်းများ

အသက်ပိုကြီးတဲ့ကလေးငယ်များနဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများမှာဖြစ်တဲ့ စားချဥ့်ပြန် ရောဂါဟာ ရောဂါဗေဒအရ ဖြစ်ပွားပြီး ရောဂါကြောင့်ဖြစ်နိုင်သလို (သို့) ရောဂါနဲ့ သက်ဆိုင်နေတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပမာဏများများကိုအကြိမ်ကြိမ်စားခြင်း ၊ အလွန်အကျွံစားခြင်း ၊ အဝလွန်ခြင်း ၊ ကဖင်း(သို့) ဂတ်စ်ပါတဲ့ အရည်များကို အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်း ၊ ရောဂါပိုးကူးစက်ခြင်း ၊ ပိုးသတ်ဆေးများအပေါ်တုန့် ပြန်မှု ၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့အရာတစ်ခုခုအစာအိမ်ကကိုချေဖျက်ရခြင်း ၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း စတာတွေဟာ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရောဂါဗေဒအရဖြစ်နိုင်သလို အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင် သောကြွက်သား လွတ်နေခြင်း ၊ အစာမျိုပြွန်ပျက်စီးခြင်း စတာတွေကြောင့်လည်း စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကို ဖြစ်စေပြီး တခြား စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ကုသမှုများ

အထက်မှာဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်တဲ့အတိုင်း စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲမှု များဟာ ဆေးသောက်စရာမလိုဘဲ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကိုသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များအနေနဲ့ မအိပ်စက်ခင် (၃)နာရီအတွင်းမှာ အစားအစာ မစားသင့်ပါ ဘူး။ ထောပတ် ၊ ကော်ဖီ ၊ ချိစ် ၊ ဂတ်စ်ပါတဲ့အချိုရည်များ ၊ ချောကလက် စတာတွေ ကို သင့်ရုံသာ စားသုံးသင့်ပါတယ်။ မိဘများ (သို့) ကလေးထိန်းများ အနေနဲ့လည်း ဆေးလိပ်မသောက်ဖို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ အစာအိမ်အက်ဆစ်ကိုလျှော့ချပြီး  အစာမျိုပြွန်အောက်ပိုင်းကိုပိတ်နိုင်သောကြွက်သား ပုံမှန်လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် ဆေးသောက် နိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် (၂)လ (သို့) (၂)လ အောက် သာ ဆေးသောက်ဖို့လိုပါ တယ်။ တကယ်လို့ ဒီလိုနည်းလမ်းတွေနဲ့မသက်သာဘူးဆိုရင် မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Endoscopy) ကဲ့သို့နည်းလမ်းတွေနဲ့ ရောဂါရှာဖွေ စစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းသွားတယ်ဆိုရင် စောနိုင်သမျှအစောဆုံး ဆရာဝန်နဲ့ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။

စားချဥ့်ပြန်ရောဂါကိုဘယ်လိုရှာဖွေစစ်ဆေး သင့်သလဲ?

အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေအတွက် စားချဥ့်ပြန်ရောဂါဟာ ခက်ခဲစေသလို ကိုယ့်ရဲ့ အဆင်မပြေမှုကို မဖော်ပြ မပြောဆိုနိုင်တဲ့ ကလေးအရွယ်တွေမှာလည်း ပိုပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များအတွက်ရော အရွယ်ရောက်ပြီး ကလေးများအတွက်ရော စားချဥ့်ပြန်ရောဂါဟာ မတူညီစွာ ခံစားရပေမယ့် ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးမှုနည်းလမ်းကတော့ အတူတူပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

• Barium ခေါ် ဆေးရည်တစ်မျိုးဟာ X-ray စစ်ဆေးရာမှာ  အစာမျိုပြွန် ၊ အစာအိမ်နဲ့ အူအတွင်းပိတ်မိ နေတဲ့အရာများကို ရှာဖွေဖို့ အထောက်အကူ ပြုတာကြောင့် ဆရာဝန်များက သောက်ဖို့ လမ်းညွှန်ပါလိမ့်မယ်။ 
• pH တိုင်းတာတဲ့  pH probe ဟာ အစာအိမ်အက်ဆစ်ပမာဏကို တိုင်းတာပေးနိုင်ပြီး ၄င်းကိရိယာကို (၂၄)နာရီ တပ်ဆင်ထားဖို့လိုပါတယ်။
• မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Endoscopy) နည်းလမ်းမှာ အနာ ၊ ပွန်းပဲ့ထိခိုက်မှု စတာတွေကို သိရဖို့အတွက် အစွန်းတစ်ဖက်မှာ ကင်မရာငယ်တပ်ဆင်ထားတဲ့ Tube ကို အစာမျိုပြွန်အတွင်းထည့်သွင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနည်းလမ်းဟာ အဆင်မပြေမှုတချို့ ရှိနိုင်တာကြောင့် လိုအပ်ရင် အိပ်ဆေးပေးဖို့လိုပါတယ်။

ကလေးငယ်များအတွက်ရော အရွယ်ရောက်ပြီးသားကလေးများအတွက်ပါ စောစောစီးစီး ရောဂါရှာဖွေခြင်းနဲ့ ကုသခြင်းဟာ စားချဥ့်ပြန်ရောဂါအတွက် ထိရောက်တဲ့ နည်းလမ််းများပဲဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့အာရှတိုက်မှာ ထိပ်တန်း ကလေးကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစင်တာ တစ်ခုအဖြစ်ရပ်တည်နေတဲ့ ဆစ်မီတဝေ့ဆေးရုံအနေနဲ့ ကလေးများမှာဖြစ်တဲ့ အစာချေစနစ်နဲ့အသည်းရောဂါ များအတွက် ကုသမှုနဲ့ ကာကွယ်မှုနည်းလမ်း များကို ဝန်ဆောင်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဓိကရည်မှန်းချက်ကတော့ ကလေးလူနာများအတွက်  ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘဝအရည်သွေး တိုးတက်မြင့်မားစေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အသည်းနဲ့အစာချေစနစ်အထူးကုဆရာဝန်ကြီးများဟာ အတွေ့အကြုံမြင့်မားတဲ့ ဆေးပညာအထူးကုဆရာဝန်ကြီးများ ၊ ပညာရှင်ကြီးများနဲ့ အတူတကွ ပူးပေါင်းပြီး ကုသလုပ်ဆောင်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းများနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ရောဂါရှာဖွေမှုနဲ့ကုသမှုများအတွက် ကလေးအစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းအထူးကုဆရာဝန်ကြီးများ ၊ အသည်းရောဂါ အထူးကုဆရာဝန်ကြီးများ ၊ ကျွမ်းကျင်ဝန်ထမ်းများမှ နောက်ဆုံးပေါ်အဆင့်မြင့် နည်းပညာများကိုအသုံးပြုပြီး ကနဦးအဆင့် ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းအရင်း များ ရှာဖွေအတည်ပြုသတ်မှတ်ခြင်းမှ စတင်ကာ အစာချေစနစ်ရောဂါပြဿနာများ အတွက် အရည်အသွေးမြင့်မားတဲ့ကုသမှုများအထိ နွေးထွေးစွာ ဝန်ဆောင်မှုပေး လျက်ရှိပါတယ်။