นวัตกรรม AI Retinal Image ช่วยประเมินความเสี่ยงสุขภาพในอนาคต

นวัตกรรม AI Retinal Image ช่วยประเมินความเสี่ยงสุขภาพในอนาคต

HIGHLIGHTS:

  • การตรวจสุขภาพร่างกายโดยทั่วไปเป็นการตรวจเลือด รวมถึงการทำคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เพื่อบอกว่าปัจจุบันนี้ร่างกายมีโรคอะไรซ่อนอยู่บ้าง รวมถึงบ่งบอกพฤติกรรมการดูแลสุขภาพในอดีตจนถึงปัจจุบัน แต่อาจจะยังไม่สามารถบ่งบอกอนาคตของสุขภาพของเราได้ 
  • ปัจจุบันมีเทคโนโลยี AI Retinal Image ที่ช่วยคาดการณ์ภาวะสุขภาพว่ามีความเสี่ยงมากหรือน้อย  ซึ่งจะช่วยทำให้เราปรับเปลี่ยนการดูแลร่างกายตนเองก่อนที่จะเป็นโรคได้ โดยใช้การแปลผลจากการถ่ายภาพจอประสาทตา (retinal imaging) 
  • จอประสาทตา เป็นบริเวณที่สามารถมองเห็นเส้นเลือดได้ อีกทั้งยังเป็นเส้นเลือดขนาดเล็ก ที่หากมีการเปลี่ยนแปลง อาจบ่งบอกได้ว่าร่างกายเริ่มมีความผิดปกติ

การตรวจสุขภาพร่างกายโดยทั่วไปเป็นการตรวจเลือดเพื่อดูระดับค่าต่างๆ เช่น ค่าไขมัน ค่าน้ำตาลในหลอดเลือด เพื่อบอกว่าขณะปัจจุบันนี้ร่างกายมีโรคอะไรซ่อนอยู่บ้าง รวมถึงบ่งบอกพฤติกรรมการควบคุมสุขภาพในอดีตจนถึงปัจจุบัน หรือกระทั่งการทำคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เป็นการบ่งบอกว่ามีปัญหาหลอดเลือดหัวใจ หัวใจโต หรือเต้นผิดจังหวะหรือไม่ แต่อาจจะยังไม่สามารถบ่งบอกอนาคตของสุขภาพเราได้ ซึ่งปัญหาหลอดเลือด ทั้งหลอดเลือดสมองตีบและหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน เป็นภาวะที่ไม่สามารถคาดเดา ทั้งยังเป็นภาวะเฉียบพลันและมีผลกระทบต่อร่างกายและชีวิตอย่างมาก ภาวะหลอดเลือดสมองและหลอดเลือดหัวใจส่วนใหญ่เกิดจากภาวะความดันโลหิตสูง ภาวะไขมันในหลอดเลือด ภาวะหลอดเลือดอักเสบ เป็นต้น 

เทคโนโลยี AI Retinal Image ประเมินความเสี่ยงสุขภาพเบื้องต้น

ในปัจจุบันได้มีเทคโนโลยี AI Retinal Image ที่จะสามารถวิเคราะห์ความเสี่ยงสุขภาพในอนาคตได้ เพื่อให้เราสามารถวางแผนการดูแลตนเองก่อนเป็นโรค (Preventive Care) เครื่องมือนี้ใช้ภาพถ่ายของจอประสาทตา (retinal imaging) มาแปลผล 

เนื่องจากจอประสาทตาเป็นบริเวณที่สามารถมองเห็นเส้นเลือดได้ อีกทั้งเส้นเลือดที่จอประสาทตาเป็นเส้นเลือดขนาดเล็ก ขนาดของหลอดเลือดแดง (retinal artery) 135.73 ± 15.64 μm และหลอดเลือดดำ (retinal vein) 151.32 ± 15.22 μm 

การเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดขนาดเล็กเป็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นก่อน เมื่อร่างกายเริ่มมีความผิดปกติ เช่น ในกรณีที่เกิดความดันสูงเฉียบพลันจะทำให้เกิดหลอดเลือดในจอประสาทตารั่ว เกิดเลือดออก เป็นต้น 
ดังนั้นหลอดเลือดที่จอประสาทตาจึงมีความสำคัญในการคาดการณ์การเกิดโรคในอนาคตได้ เช่น โรคหลอดเลือดแข็ง (atherosclerosis) ภาวะความเสี่ยงที่จะเกิดเบาหวาน เป็นต้น 

นอกจากนี้ที่จอประสาทตายังมีส่วนสำคัญอีกส่วนคือเส้นประสาทตา ซึ่งเส้นประสาทตาเป็นส่วนหนึ่งขอสมอง ดังนั้น ในส่วนของเส้นประสาทตานี้นอกจากจะดูภาวะต้อหินแล้ว สามารถคาดการณ์เรื่องของภาวะสมองเสื่อมได้อีกด้วย

AI Retinal Image คืออะไร

AI Retinal Image คือ เครื่องมือที่สามารถบ่งบอกความเสี่ยงสุขภาพในอนาคตได้ 7 โรคและ 35 ภาวะเกี่ยวกับดวงตา จากการถ่ายภาพจอประสาทตา (Retinal Imaging) เพื่อดูคุณภาพของเส้นเลือดและเส้นประสาทภายในตา ด้วยเทคโนโลยี AI Deep-Learning

การทำงานของ AI Retinal Image

โดยการทำงานจะเป็นการถ่ายภาพจอประสาทตาทั้ง 2 ข้าง โดยเครื่องจะ Auto-Calibration Auto-Focus และ Auto-Capture และนำส่งรูปขึ้นไปประมวลผลบน cloud โดยจะสร้างโครงข่ายประสาทตาเทียมและเปรียบเทียบความผิดปกติด้วย AI Deep-Learning  เพื่อรายงานความผิดปกติของดวงตา และรายงานระดับความเสี่ยงในอนาคต 7 ภาวะ

การประเมินความเสี่ยงสุขภาพที่ AI Retinal Image วิเคราะห์ได้

  • ความเสี่ยงโลหิตจาง (Anemia)
  • ความเสี่ยงหลอดเลือดแข็งตัว (Atherosclerosis)
  • ความเสี่ยงหัวใจและหลอดเลือด (Cardiovascular Diseases)
  • ความเสี่ยงจอประสาทตาเสื่อม  (Macular Degeneration)
  • ความเสี่ยงต่อการบกพร่องของสมรรถนะสมองเสื่อม (Cognitive Impairment)
  • ความเสี่ยงในการเผาผลาญกลูโคส (Glucose Metabolism)
  • ความเสี่ยงต่อการหายใจนำฝุ่นละอองขนาดเล็ก (pm2.5) เข้าไป (Inhalable Particulate Matter)

ความหมายของผลการตรวจ

  • ความเสี่ยงต่ำ (Green Score) คุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนั้นๆ ในอนาคตต่ำ แต่ก็ควรหมั่นดูแลสุขภาพ
  • ความเสี่ยงต่ำถึงปานกลาง (Yellow Score) คุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนั้นๆ ต่ำ แต่แนะนำว่าควรปรับพฤติกรรมหรือตรวจสุขภาพประจำปีทุกปีเพื่อติดตาม
  • ความเสี่ยงปานกลางถึงสูง (Orange Score) คุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนั้นๆ ในอนาคตสูงปานกลาง หรือาจจะกำลังมีภาวะนั้นๆ อยู่ ซึ่งปัจจัยความเสี่ยงอาจจะมาจากพฤติกรรมหรืออายุที่มากขึ้น จะแนะนำให้ตรวจสุขภาพเพิ่มเติม หรือตรวจยืนยัน ตามคำแนะนำของแพทย์ และปรับพฤติกรรม
  • ความเสี่ยงสูง (Red Score) คุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนั้น ๆ ในอนาคตสูง หรือาจจะกำลังมีภาวะนั้น ๆอยู่ ซึ่งปัจจัยความเสี่ยงอาจจะมาจากพฤติกรรม อายุที่มากขึ้น หรือโรคประจำตัวบางโรคในปัจจุบัน จะแนะนำให้ตรวจสุขภาพเพิ่มเติม หรือตรวจยืนยัน ตามคำแนะนำของแพทย์ และปรับพฤติกรรม

ทั้งนี้ผลความเสี่ยงอาจเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ หากมีการปรับพฤติกรรมและดูแลตัวเองอย่างต่อเนื่อง
 

ทำไมต้องตรวจจากเส้นเลือดที่ตา

เนื่องจากจอประสาทตาเป็นบริเวณที่สามารถมองเห็นเส้นเลือดได้ อีกทั้งเส้นเลือดที่จอประสาทตาเป็นเส้นเลือดขนาดเล็ก การเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดขนาดเล็กเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนเมื่อร่างกายเริ่มมีความผิดปกติ เช่น ในกรณีที่เกิดความดันสูงเฉียบพลันจะทำให้เกิดหลอดเลือดในจอประสาทตารั่ว เกิดเลือดออก เป็นต้น ดังนั้นหลอดเลือดที่จอประสาทตาจึงมีความสำคัญในการคาดการณ์การเกิดโรคในอนาคตได้ เช่น โรคหลอดเลือดแข็ง (atherosclerosis) ภาวะความเสี่ยงที่จะเกิดเบาหวาน เป็นต้น นอกจากนี้ที่จอประสาทตายังมีส่วนสำคัญอีกส่วนคือเส้นประสาทตา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสมอง ดังนั้น ในส่วนของเส้นประสาทตานี้นอกจากจะดูภาวะต้อหินแล้ว สามารถคาดการณ์เรื่องของภาวะสมองเสื่อมได้อีกด้วย

ประสิทธิภาพและความแม่นยำ

AI Retinal Image มีความแม่นยำสูงถึง 95% เนื่องจากเครื่องมือนี้มีการใช้ AI ในการประมวลผล ซึ่งต้องมี Data set ที่มากพอที่จะสามารถทำให้ AI มีประสิทธิภาพ 

AI Retinal Image มีการใช้งานในโรงพยาบาลชั้นนำในประเทศจีน และหลายประเทศทั่วโลก และทำให้มี Data set มากถึง 30 ล้านภาพถ่าย และมีจักษุแพทย์ให้การรับรองกว่า 300 ท่าน 

ขั้นตอนการตรวจและวิธีการเตรียมตัว

  • วางตาที่เครื่อง หน้าผากชิด 
  • ทำตามคำแนะนำของเครื่อง โดยเครื่องจะบอกขั้นตอนทีละขั้นตอน
  • ในขณะที่ถ่ายภาพ จะมีแสงแฟลชข้างละ 1 ครั้ง ซึ่งไม่เป็นอันตราย
  • เมื่อถ่ายภาพครบ 2 ข้าง เป็นอันเสร็จเรียบร้อย

การทดสอบไม่จำเป็นต้องหยอดยาขยายม่านตา และไม่จำเป็นต้องถอดคอนแทคเลนส์
ใช้เวลาทดสอบเพียง 1 นาที และรายงานผล ภายใน 3 นาที 

ข้อควรระวังในการตรวจ

  • สำหรับผู้ที่เคยผ่าตัดหรือเลเซอร์ตามาก่อน อาจส่งผลให้เครื่องโฟกัสช้า หรือถ่ายภาพไม่ได้ 
  • สำหรับผู้ที่มีหนังตาตก อาจส่งผลให้เครื่องโฟกัสภาพไม่ได้
คะแนนบทความ