แคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Calcium Score)

แคลเซียม หรือ หินปูนหัวใจ อาจเกาะอยู่ที่ผนังหลอดเลือด ที่ลิ้นหัวใจ หรือที่เยื่อหุ้มหัวใจ  ที่ควรระวังคือหินปูนที่เกาะที่ผนังหลอดเลือดที่นำเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ ซึ่งเกิดจากการเสื่อมสภาพของหลอดเลือดแดง และจะเกิดขึ้นก่อนเกิดอาการของโรคหัวใจนานหลายปี

จากการศึกษาพบว่าปริมาณแคลเซียมนี้สามารถทำนายโอกาสเกิดโรคหัวใจขาดเลือดได้ นอกเหนือจากปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง หรือการสูบบุหรี่  ภาวะแคลเซี่ยมเกาะที่หลอดเลือดนี้ จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันจากหลอดเลือดอุดตันเฉียบพลัน

สมาคมโรคหัวใจแห่งประเทศสหรัฐอเมริกาได้แนะนำว่า ผู้ที่สมควรได้รับการตรวจแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจ คือ

•     ผู้ป่วยทั่วไปที่อายุมากกว่า 45 ปีขึ้นไป
•     ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงระดับปานกลางของการเกิดโรคหัวใจ
•     ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผู้ป่วยโรคไตวาย

จากคำแนะนำของสมาคมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการรักษาเบาหวานในสหรัฐอเมริกา ผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยที่มีอายุมาก และผู้ป่วยโรคไตวายที่ไม่สามารถตรวจหัวใจด้วยการเดินสายพานตามวิธีมาตรฐานได้นั้น การตรวจแคลเซียมในหลอดเลือด ถือว่าเป็นมาตรฐานการตรวจหัวใจที่ดี

เนื่องจากผลการตรวจแคลเซียมจะช่วยให้เราทำนายโอกาสเกิดโรคหัวใจ และ การเสียชีวิตจากโรคหัวใจ และยังช่วยเป็นข้อมูลประกอบการเลือกมาตรการป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบในผู้ป่วยแต่ละคนได้อย่างเหมาะสม คะแนนแคลเซี่ยมที่หัวใจสูงหมายความว่ามีความเสี่ยงมาก ซึ่งต้องพิจารณาให้ยาทันที

เพราะการป้องกันโรคหัวใจนี้ สามารถทำได้ง่ายๆ และทำได้ทุกคน ไม่ว่าจะเสี่ยงมากหรือน้อย เช่น

• การงดบุหรี่
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• ลดอาหารไขมัน
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ไม่เครียด
• งดสูบบุหรี่
• โดยเฉพาะถ้าเป็นความดันเลือดสูง และ เบาหวาน ก็จะได้ปรับพฤติกรรมและดูแลตัวเองมากขึ้น โดยควบคุมความดันโลหิตให้ไม่เกิน 140/90 มม.ปรอท และไขมัน LDL ต่ำกว่า 130 mg%

การตรวจวัดปริมาณแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจ (CT calcium scoring) ใช้เวลาตรวจรวดเร็ว

ด้วยเครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ ความเร็วสูง 128 slice และไม่ต้องฉีดสีสวนหัวใจ ภาพที่ได้จากการตรวจวิธีนี้จะมีความคมชัดเนื่องจากเครื่องมีความเร็วในการจับภาพสูงมาก สามารถจับภาพขณะที่หัวใจเต้นได้ดี และจะบอกถึงปริมาณหินปูนที่สะสมอยู่ในผนังหลอดเลือดหัวใจได้ แม้ในปริมาณที่น้อย จึงเป็นการตรวจที่หาภาวะความเสี่ยงของการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจเริ่มต้นในคนปกติได้เป็นอย่างดี

เครื่องเอ็กซ์เรย์นี้ จะวัดปริมาณหินปูนเป็นตัวเลข เด็กแรกเกิด ที่มีหลอดเลือดปกติ ค่าจะเป็นศูนย์ เมื่ออายุมากขึ้นก็อาจจะพบหินปูนได้บ้าง แต่ ไม่ควรเกิน 200 – 400 ถ้าเกิน 400 จะยิ่งมีความเสี่ยงสูงมากๆ

• มีประวัติได้รับการใส่ขดลวดที่เส้นเลือดหัวใจ หรือผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจมาก่อน
• มีข้อจำกัดในนอนราบ  ไม่สามารถทำตามคำสั่งได้   
• น้ำหนักเกิน 180 กิโลกรัม
• อยู่ระหว่างการตั้งครรภ์