ภาวะนิ้วล็อกในเด็กเล็ก (Pediatric Trigger Thumb)

ภาวะนิ้วล็อกในเด็กเล็ก (Pediatric Trigger Thumb)

HIGHLIGHTS:

  • นิ้วล็อกในเด็ก (Pediatric Trigger Thumb) สามารถเกิดขึ้นได้ในเด็กเล็ก มักไม่แสดงออกชัดเจนตั้งแต่แรกเกิด แต่อาจเริ่มสังเกตได้เมื่อเด็กอายุประมาณ 6 เดือนถึง 2 ปี 
  • อาการที่สังเกตได้ เช่น ลูกงอนิ้วแปลก ๆ มีเสียงกึก ๆ เวลาขยับนิ้ว หรือเหยียดนิ้วได้ไม่สุด มักพบที่นิ้วหัวแม่มือ (Trigger thumb) มากกว่านิ้วอื่น รองลงมาคือนิ้วกลางและนิ้วนาง 
  • นิ้วล็อกในเด็กเล็ก ประมาณ 50-70% สามารถหายได้เองตามธรรมชาติ แต่บางกรณีอาจต้องทำการรักษาด้วยการดัดนิ้ว ทำกายภาพบำบัด หรือการผ่าตัด

นิ้วล็อกในเด็กเล็กอาจดูเหมือนเรื่องไกลตัว แต่ความจริงแล้วสามารถพบได้ตั้งแต่วัยหัดจับของลูกน้อย มักพบที่นิ้วหัวแม่มือ (Trigger thumb) มากกว่านิ้วอื่น รองลงมาคือนิ้วกลางและนิ้วนาง หากสังเกตเห็นว่าลูกงอนิ้วผิดปกติหรือมีเสียงกึกเวลาขยับนิ้ว อาจเป็นสัญญาณของภาวะนิ้วล็อกที่ควรได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมเพื่อไม่ให้กระทบต่อพัฒนาการของลูก
 

นิ้วล็อกในเด็กเล็กเกิดจากสาเหตุใด ?

นิ้วล็อก เป็นอาการของปลอกหุ้มเอ็นหนาตัวขึ้น ส่วนสาเหตุที่แท้จริงของปลอกหุ้มเอ็นหนาตัวขึ้นนั้น ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเป็นความผิดปกติของการพัฒนาการของเนื้อเยื่อบริเวณนั้นตั้งแต่ในครรภ์ ไม่ได้เกิดจากการที่พ่อแม่จับนิ้วลูกผิดวิธี หรือเกิดจากอุบัติเหตุแต่อย่างใด

สังเกตได้อย่างไรว่าเป็นอาการของนิ้วล็อก ?

อาการของนิ้วล็อกในเด็กมักไม่แสดงออกชัดเจนตั้งแต่แรกเกิด แต่อาจเริ่มสังเกตได้เมื่อเด็กอายุประมาณ 6 เดือนถึง 2 ปี โดยมีลักษณะดังนี้

  1. นิ้วงอค้าง นิ้วมือ โดยเฉพาะนิ้วหัวแม่มือ อยู่ในท่างอเข้าหาฝ่ามือตลอดเวลา ไม่สามารถเหยียดตรงได้เอง หรือเหยียดได้เพียงบางส่วน
  2. งอ-เหยียดติดขัด เมื่อพยายามงอนิ้วเข้า หรือเหยียดนิ้วออก อาจเห็นนิ้วมีการสะดุด กระตุก หรือได้ยินเสียง "กึ๊ก" เบาๆ 
  3. ก้อนนูนเล็กๆ (Nodule) อาจคลำได้ก้อนนูนเล็กๆ บริเวณโคนนิ้วมือด้านฝ่ามือที่เกิดปัญหา ซึ่งเป็นส่วนที่เอ็นสะดุด
  4. ไม่แสดงอาการ ส่วนใหญ่แล้ว เด็กจะไม่มีอาการปวด แม้จะมีการงอค้างหรือติดขัด แต่บางครั้งอาจรู้สึกไม่สบายตัวเล็กน้อยเมื่อพยายามเหยียดนิ้ว
     

แนวทางการรักษานิ้วล็อคในเด็ก มีอะไรบ้าง ?

นิ้วล็อกในเด็กเล็ก กว่า 50-70% สามารถหายได้เองตามธรรมชาติ โดยเฉพาะในช่วงอายุ 1-2 ขวบ ดังนั้นแพทย์มักจะแนะนำแนวทางการรักษาจากเบาๆ ไปถึงหนัก ดังนี้

  1. การสังเกตอาการ (Observation) 

หากอาการไม่รุนแรง เด็กไม่มีอาการปวด และนิ้วไม่ได้งอค้างตลอดเวลา แพทย์อาจแนะนำให้สังเกตอาการอย่างใกล้ชิดไปก่อน โดยอาจมีการสอนท่ากายบริหารง่ายๆ ให้ผู้ปกครองช่วยทำกับลูก เพื่อช่วยให้เอ็นเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น

  • การดัดนิ้ว/ทำกายภาพบำบัด (Stretching/Physical Therapy) เหมาะในเด็กอายุ ≤ 2 ปี คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยนวดและยืดเบาๆ บริเวณโคนนิ้วที่เป็น วันละหลายๆ ครั้ง โดย เพื่อยืดปลอกหุ้มเอ็นและช่วยให้เอ็นเคลื่อนที่ได้สะดวกขึ้น ควรปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อเรียนรู้วิธีที่ถูกต้อง

2. การผ่าตัดนิ้วล็อกในเด็ก (Surgery) 

แพทย์จะพิจารณาในกรณีที่ลูกน้อยมีอายุ 2-3 ขวบขึ้นไปแล้วอาการนิ้วล็อคงอค้างตลอดเวลา หรือเป็นมานานเกิน 6 เดือน 

  • วิธีการผ่าตัดนิ้วล็อก เป็นการผ่าตัดเล็กๆ ที่ใช้เวลาไม่นาน โดยศัลยแพทย์จะทำการกรีดปลอกหุ้มเอ็นที่หนาตัวออกเล็กน้อย เพื่อเปิดทางให้เอ็นสามารถเคลื่อนที่ได้สะดวกอีกครั้ง การผ่าตัดนี้มีความปลอดภัยสูง เด็กส่วนใหญ่สามารถกลับมาใช้งานนิ้วได้เป็นปกติภายในไม่กี่สัปดาห์หลังการผ่าตัด

การดูแลเมื่อลูกมีภาวะนิ้วล็อก ต้องทำอย่างไรบ้าง ?

  • อย่ากังวลมากเกินไป ภาวะนิ้วล็อคในเด็กเล็กส่วนใหญ่มักไม่เป็นอันตรายรุนแรง และหายได้เอง
  • สังเกตอาการผิดปกติ หากนิ้วงอค้างมากขึ้น มีอาการบวม แดง ร้อน หรือเด็กร้องไห้มากเมื่อจับนิ้ว ควรรีบไปพบแพทย์
  • ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
  • ส่งเสริมพัฒนาการและให้กำลังใจแก้ลูกน้อย แม้จะมีนิ้วล็อค ลูกยังคงสามารถทำกิจกรรมและเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้ตามวัย ควรให้ความรักและกำลังใจอย่างเต็มที่

ภาวะนิ้วล็อกในเด็กเล็ก เป็นภาวะที่พบได้ในเด็กตั้งแต่วัยหัดใช้มือ แม้จะไม่ใช่อาการรุนแรงและหายเองได้  แต่หากปล่อยไว้โดยไม่สังเกต อาจส่งผลต่อพัฒนาการด้านการใช้มือของเด็กในระยะยาว  การรับรู้สัญญาณตั้งแต่แรกเริ่มมีอาการและการปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จะช่วยให้ลูกน้อยได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและเหมาะสม
 

Q&A คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับภาวะนิ้วล็อกในเด็ก

1. นิ้วงอตั้งแต่เกิด หรือ นิ้วล็อกในเด็ก (Pediatric Trigger Thumb) เกิดจากอะไร

ตอบ นิ้วล็อกในเด็ก (Pediatric Trigger Thumb) เป็นอาการของปลอกหุ้มเอ็นหนาตัวขึ้น ส่วนสาเหตุที่แท้จริงของปลอกหุ้มเอ็นหนาตัวขึ้นนั้น ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าอาจเป็นความผิดปกติของการพัฒนาการของเนื้อเยื่อบริเวณนั้นตั้งแต่ในครรภ์ ไม่ได้เกิดจากการที่พ่อแม่จับนิ้วลูกผิดวิธี หรือเกิดจากอุบัติเหตุแต่อย่างใด 

ภาวะนิ้วล็อกในเด็กสามารถเกิดขึ้นได้ในเด็กเล็ก มักไม่แสดงออกชัดเจนตั้งแต่แรกเกิด แต่อาจเริ่มสังเกตได้เมื่อเด็กอายุประมาณ 6 เดือนถึง 2 ปี 

2. การผ่าตัดนิ้วหัวแม่มือ รักษาโรคนิ้วล็อกในเด็ก ทำอย่างไร

ตอบ

  • นิ้วล็อกในเด็กเล็ก ประมาณ 50-70% สามารถหายได้เองตามธรรมชาติ แต่บางกรณีอาจต้องทำการรักษาด้วยการดัดนิ้ว ทำกายภาพบำบัด หรือการผ่าตัด
  • การผ่าตัดนิ้วล็อกในเด็ก (Surgery) แพทย์จะพิจารณาในกรณีที่ลูกน้อยมีอายุ 2-3 ขวบขึ้นไปแล้วอาการนิ้วล็อคงอค้างตลอดเวลา หรือเป็นมานานเกิน 6 เดือน 
  • วิธีการผ่าตัดนิ้วล็อก เป็นการผ่าตัดเล็กๆ ที่ใช้เวลาไม่นาน โดยศัลยแพทย์จะทำการกรีดปลอกหุ้มเอ็นที่หนาตัวออกเล็กน้อย เพื่อเปิดทางให้เอ็นสามารถเคลื่อนที่ได้สะดวกอีกครั้ง การผ่าตัดนี้มีความปลอดภัยสูง เด็กส่วนใหญ่สามารถกลับมาใช้งานนิ้วได้เป็นปกติภายในไม่กี่สัปดาห์หลังการผ่าตัด
     
คะแนนบทความ