รู้จักเนื้องอกไขมัน Lipoma

• เนื้องอกของเซลล์ไขมัน มักพบอยู่ระหว่างผิวหนังและชั้นกล้ามเนื้อ เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง ลักษณะเป็นก้อนไขมันมีเปลือกหุ้ม สามารถเกิดขึ้นได้ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ทั้งที่ศีรษะ ลำตัว และแขน ขา 
• เป็นเนื้องอกที่เกิดขึ้นเองไม่มีสาเหตุ ไม่เกี่ยวกับการกินอาหารไขมัน หรือ การสะสมของไขมัน บางรายอาจพบมีจำนวนมาก อาจเกิดขึ้นได้ทั้งตัว 
• ตามปกติแพทย์จะทำการวินิจฉัยอาการของ Lipoma โดยการตรวจและคลำบริเวณที่เกิดตุ่มนูนเพื่อระบุชนิดของเนื้องอก รวมถึงการตรวจร่างกายตามปกติซึ่งสามารถวินิจฉัยได้ถึง 80 – 90% 
   

ก้อนเนื้อไขมันหรือ เนื้องอกไขมัน (Lipoma) คือเนื้องอกของเซลล์ไขมัน มักพบอยู่ระหว่างผิวหนังและชั้นกล้ามเนื้อ เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง ไม่ใช่มะเร็ง ไม่แพร่กระจาย (Benign tumor) ลักษณะเป็นก้อนไขมันมีเปลือกหุ้ม สามารถเกิดขึ้นได้ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ทั้งที่ศีรษะ ลำตัว และแขน ขา 

ตามสถิติก้อนเนื้อไขมันชนิดนี้จะพบได้ 1 ใน 1,000 คน  และเกิดได้ในทุกกลุ่มอายุ สามารถพบได้ตั้งแต่ทารกแรกเกิด อย่างไรก็ตามมักจะพบได้มากในช่วงอายุระหว่าง 40-60 ปี

ก้อนเนื้อไขมัน เป็นเนื้องอกที่เกิดขึ้นเองไม่มีสาเหตุ ไม่เกี่ยวกับการกินอาหารไขมัน หรือ การสะสมของไขมัน บางรายอาจพบมีจำนวนมาก อาจเกิดขึ้นได้ทั้งตัว ถ้ามีหลาย ๆ ก้อนหลายตำแหน่งจะเรียกว่า Lipomatosis ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์

Lipoma มักมีขนาดเล็ก โดยปกติจะมีขนาดไม่เกิน 2 นิ้ว แต่ในคนไข้บางราย Lipoma ก็มีโอกาสที่จะเกิดก้อนเนื้อขนาดใหญ่ได้ โดยอาจจะมีความยาวเกือบ 8 นิ้ว

เบื้องต้นมักพบในชั้นไขมันใต้ผิวหนัง มีก้อนกลมนูนใต้ผิวหนัง ค่อนข้างนุ่ม ไม่มีอาการเจ็บ อาจจะค่อยโตขึ้นช้า ๆ ใช้ระยะเวลาหลายปี โดยที่ผู้ป่วยไม่ทันสังเกต โดยเฉพาะที่บริเวณแผ่นหลัง ซึ่งกว่าผู้ป่วยจะเห็นหรือคลำเจอ ก้อนไขมันนี้อาจมีขนาดใหญ่ได้ 

• เกิดก้อนเนื้อ บริเวณ คอ รักแร้ เต้านม เพราะอาจเป็นเนื้องอกชนิดอื่น ไม่ใช่ก้อนเนื้องอกไขมันใต้ผิวหนัง อาจเป็นก้อนเนื้องอกของ เต้านม, ต่อมไทรอยด์ หรือต่อมน้ำเหลือง
• ก้อนเนื้อที่โตเร็ว มีขนาดใหญ่ 
• มีลักษณะแข็ง หรือมีอาการเจ็บร่วมด้วย
• ก้อนเนื้อมีลักษณะกลายเป็นสีแดง 

ตามปกติแพทย์จะทำการวินิจฉัยอาการของ Lipoma โดยการตรวจและคลำบริเวณที่เกิดตุ่มนูนเพื่อระบุชนิดของเนื้องอก รวมถึงการตรวจร่างกายตามปกติซึ่งสามารถวินิจฉัยได้ถึง 80 – 90% ในบางครั้งอาจใช้การตรวจอัลตราซาวด์เพื่อช่วยแยกว่าเป็นก้อนไขมันหรือก้อนซีสต์ แต่การวินิจฉัยที่แน่นอนที่สุดคือการ เอาก้อนเนื้อออกมาตรวจทางพยาธิวิทยา

รักษาโดยการผ่าตัดเอาก้อนเนื้อออก ซึ่งแพทย์จะพิจารณาใช้ในกรณีดังต่อไปนี้

• เพื่อความสวยงามแนะนำในกรณีที่ก้อนใหญ่นูน และเกิดขึ้นในบริเวณที่เห็นได้ชัดเจน 
• มีการเจ็บถ้าก้อนอยู่ในบริเวณที่มีการกดทับ 
• เกิดก้อนขนาดใหญ่โตเร็ว แข็ง หรือ ไม่แน่ใจว่าเป็นก้อนเนื้อชนิดใด เพื่อการวินิจฉัยทางพยาธิวิทยา (For diagnosis)

วิธีการผ่าตัด

วิธีที่แพทย์มักจะผ่าตัดเอาก้อนไขมันออกได้ คือการกรีดผิวหนังออกเล็กน้อยแล้วนำก้อนไขมันออกมา โดยผู้ป่วยจะได้รับการฉีดยาชาเฉพาะที่ ในระหว่างขั้นตอนการผ่าตัด และหลังทำหัตถการหรือผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านทันทีภายในวันที่ทำหัตถการ ในกรณีก้อนไขมันมีขนาดใหญ่ อาจทำการผ่าตัดในห้องผ่าตัด อยู่ที่การพิจารณาของแพทย์

ควรรีบไปพบแพทย์โดยเร็ว ถ้าหากแผลมีเลือดออกหรือแผลเปียก หลีกเลี่ยงการสัมผัสโดนน้ำและปิดพลาสเตอร์ที่สามารถกันน้ำได้ สามารถรับประทานยาแก้ปวดร่วมด้วยถ้าหากผู้ป่วยมีอาการปวดบริเวณแผลหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันไม่ให้แผลเกิดอาการบวม ผู้ป่วยควรที่จะยกบริเวณที่ผ่าตัดให้อยู่เหนือระดับของหัวใจ และถ้าหากไม่สามารถยกได้ก็ระมัดระวังเรื่องการเคลื่อนไหวโดยผู้ป่วยควรขยับให้น้อยที่สุดในบริเวณที่ทำหัตถการหรือผ่าตัด 

การผ่าตัดเอาก้อนเนื้อ Lipoma ออกทั้งก้อน รวมถึงบริเวณเปลือกหุ้มออกจะทำให้ไม่เกิดซ้ำอีก