กระดูกสันหลังคดในเด็ก (Scoliosis)

กระดูกสันหลังคดพบในเด็กตั้งแต่แรกเกิดถึงวัยรุ่น พบในเด็กไทยอัตรา 1 ใน 10,000 คน ผู้ป่วยเด็กที่เป็นโรคนี้หากไม่ได้รับการวินิจฉัยดูแลและรักษาด้วยโดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง จะมีผลกระทบต่อสุขภาพ ไม่สามารถใช้ชีวิตได้อย่างเป็นปกติ และสำหรับรายที่เป็นมาก องศาการคดของกระดูกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนอาจเกิดผลกระทบกับอวัยวะภายใน ที่สำคัญที่สุดผมกระทบกับระบบทางเดินหายใจ รวมถึงระบบการทำงานของหัวใจ ที่อาจส่งผลให้หัวใจวาย เสียชีวิตได้

ปี 2559 กองทุน New Life “กองทุนสมิติเวชเพื่อชีวิตใหม่ แก้ไขกระดูกหลังคด” ตั้งเป้าที่จะทำการช่วยเหลือผ่าตัดรักษาผู้ป่วยเด็กโรคกระดูกสันหลังคดที่ขาดโอกาสด้านทุนทรัพย์ จำนวน 8 รายถวายเป็นพระราชกุศลในวโรกาสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ มีพระชนมายุ 88 พรรษา

โรคกระดูกสันหลังคดในเด็กมักไม่แสดงอาการในช่วงอาการเริ่มต้น โดยสามารถเป็นได้ตั้งแต่เด็กแรกเกิดถึงวัยรุ่น ซึ่งวัยรุ่นเป็นช่วงที่พบได้บ่อย ประมาณร้อยละ 80 ไม่ทราบสาเหตุ(พันธุกรรมก็อาจเป็นสาเหตุทำให้หลังคดได้)  จากการวิจัยพบว่าเด็กไทยมีกระดูกสันหลังคดอัตรา 1 ต่อ 10,000 คน

1. กระดูกสันหลังปกติตั้งแต่แรกเกิดแต่มาคดในภายหลัง ส่วนใหญ่ไม่ทราบสาเหตุการเกิดโรค แต่อาจเกี่ยวกับสารฮอร์โมนบางอย่าง พบได้ประมาณร้อยละ 80  แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มอายุ
   • แรกเกิด – 1  ปี
   • กลุ่มอายุ 3-10 ปี
   • กลุ่มอายุ 10-18 ปี กลุ่มนี้พบมากกว่ากลุ่มอายุอื่น
2. กระดูกสันหลังคดตั้งแต่เกิดโดยไม่ทราบสาเหตุ แต่อาจเป็นไปได้จากยาที่แม่รับประทานระหว่างตั้งครรภ์  การเจริญของกระดูกสันหลังไม่เท่ากันหรือไม่สมดุลกัน  ถ้าเป็นมากอาจเป็นอัมพาตได้
3. มีความผิดปกติเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและระบบประสาทอยู่ เช่น มีความผิดปกติของสมอง  สมองพิการ โรคโปลิโอ โรคของระบบกล้ามเนื้อ ฯลฯ
4. กลุ่มคนเป็นโรคเท้าแสนปม ร่างกายมีปุ่ม-ปานตามตัว มักพบกระดูกสันหลังคดร่วมด้วยร้อยละ 30

• แนวกระดูกสันหลังไม่ตรง
• ระดับหัวไหล่หรือบ่า 2 ข้างไม่เท่ากัน สะบักหรือกระดูกที่เป็นคล้ายปีก มีการนูนตัวมากกว่าอีกด้าน
• ศีรษะไม่อยู่กึ่งกลางแนวกระดูกเชิงกรานทั้ง 2 ข้าง
• สะโพกด้านใดด้านหนึ่งยกขึ้นสูงกว่าอีกด้าน
• กระดูกซี่โครงมีความสูงไม่เท่ากัน
• ระดับเอวไม่เท่ากัน
• สภาพผิวมีการเปลี่ยนแปลงต่างจากอีกด้าน เช่น มีรอยบุ๋ม, มีขนขึ้น, สีผิวเปลี่ยนไปจากเดิม
• ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง

• แนวสะโพกเอียง รูปร่างพิการ
• ปวดหลัง
• มีปัญหาทางระบบหายใจ หอบเหนื่อยง่าย
• เป็นโรคปอดบวม  ปอดอักเสบ
• หัวใจทำงานหนักจนสามารถเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้

• กรณีเด็กมีมุมองศาคดไม่มากให้รักษาทางกายภาพบำบัดหรืออาจใช้เสื้อเกราะ
• กรณีเด็กมีมุมองศาคดมากหรือมีการเพิ่มของมุมองศาขณะติดตามการรักษาอาจจำเป็นต้องผ่าตัด
• รักษาด้วยวิธีการทางกายภาพบำบัด จัดท่าขณะนอน การทรงท่า ออกกำลังกายในท่าที่เหมาะสม